محمد شریفی مقدم در گفت و گو با خبرنگار نظام پرستاری افزود: در دهه 70 پس از پیگیری های بسیار و توجیه وزیر بهداشت وقت، آیین نامه تاسیس مراکر مشاوره خدمات پرستاری در منازل بالاخره پس از کار شکنی های بسیاری که در وزارت بهداشت به دنبال برخی تفکرات پزشک سالارانه وجود داشت در سال 1378 تصویب و به دانشگاه های علوم پزشکی سراسر کشور ابلاغ شد.

وی ادامه داد: در آن زمان به رغم نیاز مردم به خدمات پرستاری در منازل برخی با اعتقاد به اینکه این مراکز باید توسط پزشکان اداره شود از تصویب و ابلاغ آن سر باز می زدند و همین امر نیز باعث شد که این خدمات توسط افراد و مراکز غیر معتبر و بعضاً توسط افرادی که به هیچ عنوان سواد این کار را ندارند گسترش یافت و حتی به مرگ عده ای نیز منجر شود.

معاون فرهنگی و اجتماعی سازمان نظام پرستاری افزود: بر اساس آیین نامه مصوب فقط کسانی حق راه اندازی چنین مراکزی را دارند که دارای مدرک کارشناسی پرستاری با 5 سال سابقه کار یا مدرک کارشناسی ارشد پرستاری با سه سال سابقه کار باشند و مکان و مدیریت و پرسنل آنها نیز که شامل بهیار و کمک بهیار است و از همه نظر تأییدیه کارشناسان مرکز صدور پروانه در دانشگاههای علوم پزشکی مربوطه را داشته باشند.

وی اضافه کرد: همزمان با ابلاغ این آیین نامه به دانشگاههای سراسر کشور، استقبال بسیاری از سوی پرستاران برای تأسیس این مراکز شاهد بودیم به طوری که حدود 700 تا 800 مرکز در سطح کشور یا مجوز گرفتند یا اقدام به اخذ مجوز کردند اما به رغم مکاتبات جدی ما با وزارت بهداشت و دانشگاه های علوم پزشکی هیچگاه آمار دقیقی از اینکه چه تعداد از این درخواست ها به سرانجام رسید به دست نیامد.

وی بیمه خدمات این مراکز را حداقل حمایتی دانست که باید از سوی وزارت بهداشت انجام می شد و گفت: متأسفانه به دلیل همان تفکر پزشک سالارانه ، هیچگاه اجازه حمایت از این مراکز به وزارت بهداشت داده نشد به گونه ای که در حال حاضر 14 سال می شود که از آخرین تعرفه گذاری خدمات این مراکز می گذرد اما هیچ گونه بازنگری خاصی در این رابطه صورت نگرفته و این مراکز کاملاً به امان خدا رها شده اند.

شریفی مقدم افزود: در حال حاضر به رغم نیاز جدی جامعه به خدمات پرستاری در منزل و به دلیل عدم ساماندهی این حوزه، مردم از طرق مختلف به این خدمات دسترسی پیدا می کنند که متأسفانه به علت ساماندهی نشدن آنها شاید کمترین خدمات پرستاری در  منزل توسط مراکز معتبر و دارای جا و مکان مشخص، ارائه می شود.

وی ادامه داد: به دنبال پیگیری های بسیاری که از طریق سازمان نظام پرستاری انجام دادیم فقط توانستیم 20 مرکز مجاز را در کل کشور شناسایی کنیم. در حالی که با برآوردی که داشتیم این تعداد باید حدود 700 تا 800 مرکز باشد و متأسفانه به علل مختلف هنوز قادر به شناسایی این مراکز نیستیم. 

سرگردانی مردم برای دریافت خدمات پرستاری در منزل

معاون فرهنگی واجتماعی نظام پرستاری در پاسخ به اینکه در کل کشور به چه تعداد از این مراکز نیاز داریم، گفت: البته نیاز سنجی علمی و دقیقی تا امروز در این باره صورت نگرفته ولی با توجه به تماس های تلفنی مکرری که از سوی مردم با بخش های مختلف مربوطه و غیر مربوطه داریم به نظر می رسد این نیاز جدی و مبرم است و متأسفانه به دلیل نبود مرکزی برای استعلام مراکز معتبر، مردم نیز به نوعی دچار سرگردانی شده اند.

وی متولی برخورد با مراکز غیر معتبر در این حوزه را وزارت بهداشت عنوان کرد و افزود: آنکه صادر کننده مجوز است قطعاً مسئولیت برخورد و نظارت با مراکز غیر قانونی را نیز برعهده دارد و در این زمینه نیز قطعاً این وزارت بهداشت است که باید پاسخگو باشد.

شریفی مقدم اضافه کرد: وزارت بهداشت در گام نخست باید نسبت به حمایت و احیای مراکز خدمات پرستاری در منازل اقدام کند سپس با شناسایی این مراکز، کانالی را برای ارائه این اطلاعات به مردم تعبیه کند و تا زمانی که فهرستی از این مراکز معتبر تهیه نشود، نمی توان به گام آخر که نظارت و برخورد با مراکز غیر معتبر در این عرصه است، رسید.

وی افزود: تا زمانی که با حمایت وزارت بهداشت این مراکز احیا و ساماندهی نشوند، نشان می دهد که در وزارت بهداشت عزم و اراده جدی در این خصوص وجود ندارد و مادامی که نیاز مردم در این زمینه برآورده نشود و دسترسی مردم به مراکز معتبر به راحتی فراهم نباشد نمی توان انتظار داشت که به مراکز غیر معتبر مراجعه نشود و تا تا آن زمان باید همچنان شاهد حوادث تلخ بر اثر خطاهای مراقبتی و پزشکی در این حوزه باشیم.

معاون فرهنگی و اجتماعی سازمان نظام پرستاری ادامه داد: اگر مردم به فهرستی از مراکز معتبر خدمات پرستاری در منازل دسترسی داشته باشند. قطعاً به طور طبیعی دیگر سراغ مراکز غیر مجاز نخواهند رفت و بساط بسیاری از آنها به صورت خود به خود جمع خواهد شد و با اندک مراکز باقیمانده غیر مجاز نیز می توان برخورد کرد.

وی حمایت از احیا و ساماندهی مراکز خدمات مشاوره پرستاری در منازل را به نفع مردم و نظام سلامت کشور دانست و گفت: بر اساس برآوردها سال 1420 سال فوران سالمندی در کشور خواهد بود و نیاز به خدمات مشاوره پرستاری در منازل بیش از پیش احساس خواهد شد لذا وزارت بهداشت از هم اکنون باید پیش بینی ها و تدابیر لازم برای آن دوره را داشته باشد تا در دهه های آتی با بحران مواجه نشویم.

شریفی مقدم بیمه خدمات مشاوره پرستاری در منازل و بازنگری در تعرفه های این خدمات را پس از 14 سال بی توجهی حداقل حمایت دولتی از این مراکز خواند و گفت: سازمان نظام پرستاری آمادگی لازم برای ساماندهی این مراکز را دارد و اگر وزارت بهداشت همکاری و آمادگی خود را اعلام کند می توان به راحتی گامی موثر در جهت احیا و ساماندهی مراکز مشاوره خدمات پرستاری برداشت در غیر این صورت کسانی که بیش از همه دچار خسران  می شوند مردم هستند.